ചോ: ജമുഅ സാധുവാകുന്നതിനുള്ള ആളുകളുടെ എണ്ണത്തെക്കുറിച്ച് 15 അഭിപ്രായങ്ങളുണ്ടെന്നു പറയുന്നുണ്ടല്ലോ. അവ ഏതൊക്കെയാണെന്നറിയിച്ചുതരാമോ?
ഉ: പ്രസ്തുത അഭിപ്രായഭേദങ്ങൾ ഇമാം ഇബ്നുഹജർ തന്റെ ഫത് ഹുൽ ബാരിയിൽ ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുള്ളത് ഇപ്രകാരമാകുന്നു:
1 ഇബ്നുഹസം: ഒരാൾ.
2. ളാഹിരികൾ, നഖഈ, ഹസനുബുനുഹയ്യ് : രണ്ടാൾ.
3. അബൂയൂസുഫ് മുഹമ്മദ്: ഇമാം അടക്കം രണ്ട്.
4, അബൂഹനീഫ: ഇമാം അടക്കം മൂന്ന്.
5. ഇക് രിമ: ഏഴ്.
6. റബീഅ: ഒൻപത്.
7. റബീഅ: പ്രന്തണ്ട്.
8. ഇസ്ഹാഖ് : ഇമാമിനെ കൂടാതെ പ്രന്തണ്ട്.
9. മാലിക്ക് (ഇബ്നുഹബീബിന്റെ നിവേദനമനുസരിച്ച്) : ഇരുപത്.
10. മാലിക്ക്: മുപ്പത്.
11. ശാഫിയ: ഇമാം ഉൾപ്പെടെ നാൽപത്.
12. ശാഫിഈയും ഉമറുബ്നു അബ്ദിൽ അസീസും മറ്റും: ഇമാം ഉൾപ്പെ
ടാതെ നാൽപത്
13. ഇമാം അഹ്മദ്, ഉമറുബ്നു അബ്ദിൽ അസീസ്: അമ്പത്.
14. മാസിരി: എൺപത്.
15. പല പണ്ഡിതന്മാർ: ക്ലിപ്തമല്ലാത്ത വലിയൊരു സംഖ്യ.
ഇതിലൊരഭിപ്രായവും ഖുർആനിലൂടെയോ സുന്നത്തിലൂടെയോ ഖണ്ഡിതമായി സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല. സംഘടിതമായ ഒരു ഇബാദത്താണല്ലോ ജുമുഅഃ. സംഘം എന്നു പറയുന്നത് സാധുവാകുന്നതിന്ന് ചുരുങ്ങിയത് മൂന്നു പേരുണ്ടായാൽ മതി. രണ്ടാളെയും സംഘമെന്നു വിശേഷിപ്പിക്കാമെന്നുമുണ്ട്. അതിനാൽ ജുമുഅ നിർബന്ധമുള്ള രണ്ടോ മൂന്നോ പേർ മാത്രമുള്ള ഒരു മഹല്ലിലും ജുമുഅ: നടത്തുന്നത് സാധുവാകുന്നു.